Dni wolne od pracy i diety. Na co może liczyć członek komisji wyborczej?

Jesteś członkiem komisji wyborczej czy mężem zaufania? Masz prawo do dodatkowych dni wolnych od pracy, a także diet z tego tytułu. Co dokładnie Ci przysługuje?

Zgodnie z art. 154 § 4 Kodeksu wyborczego, członkom obwodowych czy terytorialnych komisji wyborczych przysługuje:

zwolnienie z pracy w dniu głosowania i liczenia głosów oraz w następny dzień po dniu, w którym zakończono liczenie głosów. Osoby te jednocześnie nie stracą prawa do uprawnień ze stosunku pracy;
maksymalnie do 5 dni zwolnienia od pracy, przy jednoczesnym zachowaniu prawa do świadczeń z ubezpieczenia społecznego, jak i uprawnień ze stosunku pracy. W tych dniach osobom tym nie będzie przysługiwało prawo do wynagrodzenia.
 
 W dniu 15 października b.r. odbędą się wybory parlamentarne. Jeżeli liczenie głosów zakończy się dopiero po godzinie 24, czyli 16 października, wszystkim członkom komisji wyborczych należy się wolne od świadczenia pracy zarówno 16, jak i 17 października. Pracownicy w tych dniach zachowują prawa do wynagrodzenia oraz prawa do świadczeń z ubezpieczenia społecznego.

Dodatkowo członkowie komisji mają prawo do kolejnych 5 dni wolnych od pracy z zachowaniem prawa do świadczeń z ubezpieczenia społecznego, lecz już bez wynagrodzenia. Wspomniane 5 dni mogą wykorzystać np. na szkolenia w związku z pełnieniem funkcji w komisji lub w inny sposób.

Identycznie, jak członkowie komisji, tak i mężowie zaufania, zobowiązani są w terminie do 3. dni powiadomić pisemnie pracodawcę o przyczynie nieobecności w pracy, a także dostarczyć zaświadczenie opatrzone pieczątką komisji i podpisem przewodniczącego komisji.

Jakie przywileje mają obserwatorzy społeczni?
Obserwatorów społecznych do komisji wyborczych wybierają stowarzyszenia i fundacje. Zgodnie z art. 103c Kodeksu wyborczego nie mają oni prawa do dni wolnych od pracy ani do diet.

Jakie przywileje przysługują członkom komisji wyborczych oraz mężom zaufania?
Zgodnie z art. 154 §1-3a Kodeksu wyborczego, członkowie komisji wyborczych otrzymują:

- zwrot kosztów podróży i noclegów,
- zryczałtowane diety w czasie wykonywania pracy, a także za okres głosowania i ustalenia wyników głosowania.
W momencie, gdy członek okręgowej, rejonowej lub terytorialnej komisji wyborczej nie uczestniczył we wszystkich posiedzeniach, wtedy dieta zostaje obniżona proporcjonalnie do dni nieobecności.

Kto nie otrzymuje diet w komisjach wyborczych?
Zarówno członkowie Państwowej Komisji Wyborczej, a także przewodniczący okręgowych, rejonowych i terytorialnych komisji wyborczych, którzy są powołani z urzędu, jako komisarze wyborczy, nie otrzymują zryczałtowanych diet.

Ile wynosi dieta dla członków komisji wyborczych?
W związku z uchwałą Nr 29/2023 Państwowej Komisji Wyborczej z 2 sierpnia 2023 r. członkom okręgowych, rejonowych i obwodowych komisji wyborczych w obwodach do głosowania, które utworzone zostały w kraju i na polskich statkach morskich, obowiązuje zryczałtowana dieta na okres wykonywania zadań członka komisji (także za udział w pracach i szkoleniach obwodowych komisji wyborczych oraz za czas głosowania, a także rozstrzygnięcia wyników głosowania) w kwocie:

a) dla członków okręgowych komisji wyborczych:

w wyborach do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej i do Senatu Rzeczypospolitej Polskiej – 1 600 zł,
w wyborach Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej – 1 000 zł,
w wyborach do Parlamentu Europejskiego – 1 400 zł;
b) dla członków rejonowych komisji wyborczych – 1 000 zł;

c) dla przewodniczących obwodowych komisji wyborczych:
- w wyborach do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej i do Senatu Rzeczypospolitej Polskiej – 800 zł,
- w wyborach Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej i w wyborach do Parlamentu Europejskiego – 700 zł;

d) dla zastępców przewodniczących obwodowych komisji wyborczych:
- w wyborach do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej i do Senatu Rzeczypospolitej Polskiej – 700 zł,
- w wyborach Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej i w wyborach do Parlamentu Europejskiego – 600 zł;

e) dla członków obwodowych komisji wyborczych:
- w wyborach do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej i do Senatu Rzeczypospolitej Polskiej – 600 zł,
- w wyborach Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej i w wyborach do Parlamentu Europejskiego – 500 zł

Dochód z pracy w komisjach wyborczych, a podatek
Zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 17) ustawy o PIT, diety oraz zwrot kosztów otrzymają osoby pełniące obowiązki społeczne i obywatelskie. Do wysokości nieprzekraczającej miesięcznie kwoty 3000 zł są one zwolnione z podatku dochodowego.

Aby ustalić wysokość zryczałtowanej diety, nieodzowne jest pisemne potwierdzenie wystawione przez przewodniczącego albo, z jego upoważnienia, przez zastępcę przewodniczącego właściwej komisji. Jednocześnie członkom komisji przysługuje także zwrot kosztów przejazdów lub dojazdu środkami komunikacji publicznej.

Dieta dla mężów zaufania. Ile wynosi?
Mężom zaufania przysługuje dieta w wysokości 40 p zryczałtowanej diety członków obwodowych komisji wyborczych, czyli obecnie 240 zł.

Aby ją otrzymać, zobowiązani są do obserwacji przebiegu głosowania (przynajmniej 5 godzin), wyliczenia wyniku głosowania i na końcu podpisania protokołu.

Kto wypłaca diety dla członków komisji wyborczej?
Wyżej wymienione diety dla członków komisji wyborczych wypłacają:

1) członkom Państwowej Komisji Wyborczej – Szef Krajowego Biura Wyborczego;

2) członkom okręgowych i rejonowych komisji wyborczych – dyrektor właściwej miejscowo delegatury Krajowego Biura Wyborczego;

3) członkom obwodowych komisji wyborczych – właściwy wójt (burmistrz, prezydent miasta) albo konsul, z zastrzeżeniem pkt 4;

4) członkom obwodowych komisji wyborczych na polskich statkach morskich – dyrektor delegatury Krajowego Biura Wyborczego w Warszawie, za pośrednictwem kapitana statku.

Dziennik Gazeta Prawna