Gminna dotacja pomoże w renowacji zabytkowych świątyń
Gmina Włoszczowa przeznaczyła na renowację zabytkowych kościołów w Czarncy i Kurzelowie 1 705 017,52 zł. Uchwałę 20 września podjęła Rada Miejska.
Kurzelów otrzyma w w latach 2024 - 2025 na remont dzwonnicy 408 133, 43 zł oraz na pozostałe remonty 796 729,56 zł. Natomiast parafia w Czarncy na renowację posadzki w prezbiterium 500 154, 53 zł. Parafie wyłoniły wykonawców.
Przypomnijmy: w ubiegłym roku z rządowego programu Odbudowy Zabytków Włoszczowa otrzymała - 1 271 060,00 zł. Najwyższa dotacja w tym programie mogła wynieść 1,5 mln zł. O pieniądze aplikowała gmina i ona też obsługuje projekt, ale beneficjentem są parafie. Samorządy mogą być jedynie pośrednikiem, czyli pomóc w przygotowaniu zapytania ofertowego (nie wymagany jest przetarg), złożyć wniosek o rządowe pieniądze, a potem udzielać dotacji. Każda gmina otrzymała możliwość realizacji od dwóch do trzech projektów.
Hetman Stefan Czarniecki - znany Polakom z narodowego hymnu, w swojej rodzinnej miejscowości ufundował świątynię w 1640 roku (pierwotny, drewniany kościół, według Kaspra Niesieckiego, istniał już w 1184 roku, z 1326 roku pochodzi pierwsza informacja o tutejszej parafii). Około 1659 roku ukończono jej budowę. Dwa lata później 1662 roku rzeźbiarz pińczowski Tomasz Hinkowicz wystawił ołtarz główny. W 1665 roku pochowano w niej fundatora. W 1668 roku została konsekrowana. W kolejnych latach, najpóźniej do końca XVII wieku, wzniesiono obecną dzwonnicę. W 3. ćwierci XVIII wieku przeprowadzono gruntowny remont kościoła, połączony z wymianą części jego wyposażenia. W 1794 roku splądrowały go wojska rosyjskie. W 1825 roku zbudowano przy nim kruchtę, zaadaptowaną w 1850 roku na kaplicę. W XIX i na początku XX wieku kilkakrotnie odnawiano dzwonnicę i świątynię. W 1907 roku, z okazji przeniesienia szczątków Czarnieckiego do nowej trumny, umieszczono w wewnętrznej ścianie prezbiterium poświęcony mu pomnik (projekt Czesław Makowski). W 1935 roku wystawiono tam Hetmanowi okazały monument z sarkofagiem (projekt Zofia Trzcińska-Kamińska), którym w 1937 roku, w asyście rzeszy wiernych oraz oficjeli kościelnych i państwowych, złożono prochy Czarnieckiego. W latach 30. XX wieku zespół kościelny gruntownie wyremontowano. W 1956 r. pożar zniszczył dach, część wystroju (sztukaterie sklepienne) i wyposażenia (ołtarz główny i organy) świątyni. W latach 1957-1960 naprawiono m.in.: dach i dekorację sztukatorską na sklepieniach. W kolejnych dziesięcioleciach przy świątyni i dzwonnicy przeprowadzono szereg prac konserwatorskich i restauratorskich (m.in.: w latach 2002-2011 konserwowano obiekty związane z rodziną Czarnieckich).
Barokowa perełka architektoniczna wymaga dalszych remontów. W ostatnich latach świątynia doczekała się wymiany elektryki. Zostały przeprowadzone prace renowacje wewnątrz kościoła (malowanie, naprawa sztukaterii, wymiana tynków i reprofilacje spoin w murach). Na te wydatki parafia wcześniej pozyskała z budżetu państwa 35 tysięcy złotych na wymianę instalacji elektrycznej w świątyni, pamiętającej czasy elektryfikacji miejscowości w 1958 roku (cała inwestycja kosztowała ponad 55 tysięcy). W 2022 roku Czarnca otrzymała kolejne 70 tysięcy z budżetu państwa na kontynuację prac remontowych w kościele. Dofinansowanie pochodziło z Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego z programu Ochrona Zabytków” Dzięki wsparciu z programu Odbudowy Zabytków w wysokości 490 tys. zł zostanie przebudowana posadzka w prezbiterium kościoła i powstanie nowa aranżacja przestrzeni w tej części świątyni ( m.in. nowe tynki przyziemia).
Pierwsze wzmianki o Włoszczowie z 1384 roku, dotyczą duchownego - kanonika kurzelowskiego Piotra. Kurzelów był centrum dóbr infułatów gnieźnieńskich. jak już wielokrotnie informowaliśmy funkcjonował tutaj co najmniej przez stulecia XIV i XV dwór arcybiskupi, i to na tyle reprezentacyjny, że mogły się w nim odbyć spotkania episkopatu krajowego. Pozostałością z czasów świetności siedziby archidiakona jest zabytkowa kolegiata pod wezwaniem Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny. Kościół w Kurzelowie jest perełką architektoniczną w regionie świętokrzyskim, przykładem XIV-wiecznego małopolskiego budownictwa sakralnego. Zachowały się tu cenne dzieła sztuki, między innymi mosiężna chrzcielnica z 1414 roku i marmurowy nagrobek Marianny Baranowskiej z około 1632 roku.
Pierwsza XII-wieczna świątynia parafialna pod wezwaniem świętego Wojciecha w Kurzelowie była drewniana. Przed 1260 rokiem powołano przy niej kolegiatę, a przed 1306 rokiem archidiakonat. Obecny, murowany kościół został zbudowany przed 1360 rokiem z fundacji arcybiskupa Jarosława Bogorii Skotnickiego, a przed 1644 rokiem został odrestaurowany.
W XVII wieku dobudowano do kolegiaty kaplicę Najświętszej Maryi Panny. W 1780 roku i między rokiem 1812 a 1817 budowla była gruntownie wyremontowana i doposażona. W 1819 roku władze rosyjskie skasowały kolegiatę. W XIX wieku świątynię kilkakrotnie odnawiano i przekształcano, między innymi: w latach 1887-1892, kiedy to dostawiono do niej zachodnią kruchtę. W latach 1924-1938, dzięki staraniom miejscowego proboszcza księdza Teofila Rzeczyńskiego, wzmocniono fundamenty i przebudowano zakrystię. W ich trakcie prac odkryto i częściowo odtworzono gotycki detal architektoniczny - maswerki.
W ostatnich dziesięcioleciach kościół przechodził liczne remonty, między innymi w latach 1998-1999 wymieniono we wnętrzu tynki.
Świątynię uratuje przede wszystkim nowy dach. Wymiana pokrycia (trwa od 2021r.) prowadzona jest etapami, zaczynając od nawy głównej - wzmocnienie belek stropowych, a także zabezpieczenie budynku przed utratą ciepła i nadmiernym nagrzewaniem poprzez izolację termiczną. Koszt to ponad 260 tys. zł, z czego ponad 200 tys. zł stanowiło dofinansowanie z Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach programu Ochrona Zabytków. Gmina dołożyła 60 tys. zł i aplikowała o dalsze środki finansowe na przeprowadzenie dalszych renowacji świątyni. Dzięki temu udało się pozyskać 781 060, 00 zł. Obecnie zaplanowany zakres prac będzie dotyczył wymiany kolejnych części pokrycia dachowego w północnej części świątyni oraz nad zakrystią i kaplicą. Zostanie także poprawiony system wentylacyjny kościoła.
Iwona Boratyn, rzecznik prasowy UG Włoszczowa
Dodaj komentarz
- to dla Ciebie staramy się być najlepsi, a Twoje zdanie bardzo nam w tym pomoże!